IZMENE ZAKONA O PLANIRANJU I IZGRADNJI

Skupština Republika Srbije je nedavno usvojila izmene Zakona o planiranju i izgradnji i Zakona o ozakonjenju, kao i novi Zakon o građevinskim proizvodima, koji set propisa bi trebalo da dovede do efikasnije funkcionisanja sektora građevine.Smatra se da će izmene Zakona o planiranju i izgradnji stimulsati pojavu novih privrednih subjekata na tržištu i tržišnu konkurenciju, odnosno da će se veliki broj domaćih i stranih privrednih subjekata formirati radi realizacije novih građevinskih i drugih projekata.

Ovaj članak daje osvrt na najvažnije izmene Zakona o planiranju i izgradnji ( u daljem tekstu: Zakon).

Planirane mere koje će biti donete u narednom periodu odnose se pre svega na povezivanje sistema za eDozvole sa notarima, poreskom upravom i katastrom, kao i jednostavniji sistem administrativnih taksi.

Naime, u analizi efekta donošenja ovih Izmena predviđeno je ukidanje sedam administrativnih taksi u vezi sa postupkom izgradnje, što će dovesti do uštede koja iznosi 5,7% vrednosti objekta.

Trenutno najveća taksaza izdavanje upotrebne dozvolese do sada plaćala u iznosu od 0,2% na predračunsku vrednost objekta, umesto da iznos zavisi od vremena potrebnog za obradu prosečnog zahteva. Na primer, za tipično stovarište, koje posmatra i Doing Business izveštaj Svetske banke, iznos ove takse je bio preko 56.000 dinara, dok će sada iznositi od 1.800 do 18.000 dinara, u zavisnosti od kompleksnosti objekta čija upotreba se dozvoljava. Ova mera bi trebalo i da smanji broj objekata koji se sada koriste bez upotrebne dozvole.

S druge strane, uvode se nove administrativne takes, i to taksa za izdavanje potvrde nadležnog republičkog organa o prijavi radova, za izdavanje informacije o lokaciji i za izdavanje lokacijskih uslova.

Novine u vezi sa planskom dokumentima su od značaja jer planski dokumenti koji se sprovode direktno, kao što su urbanistički planovi, prostorni planovi opština i gradova u području van naselja za koja se radi urbanistički plan i prostorni planovi područja posebne namene, su osnov za izdavanje lokacijskih uslova, koji su nadalje potrebni za izdavanje građevinske dozvole.

Predviđeno je da svi planski dokumenti koji će se doneti evidentiraju u centralnom registru planskih dokumenata, koji će voditi organ nadležan za poslove državnog premera i katastra. Svi planski dokumenti, evidentirani u registru, biće dostupni zainteresovanim licima i u elektronskom obliku, putem interneta, bez naknade.

Lokacijski uslovi sada važe 2 godine od dana izdavanja, umesto dosadašnjih 12 meseci. Izmenama su propisane i situacije kada investitor nije dužan da pribavi lokacijske uslove, kao što su izvođenja radova na investicionom održavanju objekta i uklanjanju prepreka za osobe sa invaliditetom, radove kojima se ne menja spoljni izgled, ne povećava broj funkcionalnih jedinica i kapacitet instalacija, kao i u svim ostalim slučajevima izvođenja radova kojima se ne vrši priključenje na komunalnu infrastrukturu odnosno ne menjaju kapaciteti i funkcionalnost postojećih priključaka na infrastrukturnu mrežu.

Jedna od najvećih novina je u oblasti licenciranja. Umesto Inženjerske komore Srbije, licencu za odgovornog planera, odgovornog urbanistu, odgovornog projektanta i odgovornog izvođača radova rešenjem izdaje ministarstvo nadležno za poslove građevinarstva, prostornog planiranja i urbanizma. Ministarstvo nadležno za poslove građevinarstva će ispitivati isunjenost uslova za obavljanje usluge izrade tehničke dokumentacije od strane stranog državljanina, koju ocenu je do sada obavljala Inženjerska komora Srbije.

Izmenom člana 126. omogućava se samo privrednim društavima da steknu licencu za izradu tehničke dokumentacije. Projektni biroi-preduzetnici nemaju više pravo da izrađuju tehničku dokumentaciju, već su za to sada ovlašćeni isključivo privredna društva, odnosno druga pravna lica koja su upisana u odgovarajući registar za izradu tehničke dokumentacije za tu vrstu objekata. To privredno društvo treba da ima zaposlena lica sa licencom za odgovornog projektanta, kao i odgovarajuće stručne rezultate u izradi tehničke dokumentacije za tu vrstu i namenu objekta.

Takođe, privredna društva koja ispunjavaju uslove za izradu tehničke dokumentacije moraju na svake 2 godine da zahtevaju novo rešenje kojim se utvrđuje ispunjenost uslova za obavljanje te usluge.

Uvode se nove odredbe koje propisuju ovlašćenje ministarstva nadležnog za poslove građevinarstva da po službenoj dužnosti, ili na inicijativu inspekcijskih i drugih državnih organa, pravnih i fizičkih lica, izvrši kontrolu ispunjenosti uslova za izradu tehničke dokumentacije. Takođe, nadležno ministrastvo može da stavi van snage izdatu licencu ukoliko utvrdi da uslovi nisu ispunjeni, s tim da se pravnom licu ne može se izdati nova licenca u narednih šest meseci od dana pravnosnažnosti rešenja kojim je licenca stavljena van snage.

Konačno, tačno je propisan sadržaj i obim tehničke dokumentacije koja se izrađuje u postupku projektovanja i izgradnje.

Niz novina se uvodi i u oblasti građevinske dozvole. Najbitnija izmena odnosi se na rok važenja građevinske dozvole, te se umesto dosadašnjeg pravila da građevinska dozvola prestaje da važi ako se ne otpočne sa građenjem objekta, odnosno izvođenjem radova, u roku od dve godine od dana pravnosnažnosti rešenja kojim je izdata građevinska dozvola, predviđa da građevinska dozvola prestaje da važi ako se ne izvrši prijava radova u roku od tri godine od dana pravnosnažnosti rešenja kojim je izdata građevinska dozvola.

Rok za podnošenje zahteva za izmenu rešenja o građevinskoj dozvoli ako se nakon pravnosnažnosti rešenja o građevinskoj dozvoli promeni investitor je produžen sa 15 na 30 dana od dana nastanka promene. Predviđa se I nov osnov prekršajnog kažnjavanja novčanom kaznom od 1.500.000 do 3.000.000 dinara za privredno društvo ili drugo pravno lice, koje je investitor ako u propisanom roku ne podnese zahtev za izmenu rešenja o građevinskoj dozvoli usled promene investitor.

Za određene vrste građevinskih radova, ne pribavlja se garđevinska dozvola, već rešenje o odobrenju za izvođenje radova. Ti radovi su do sada bili propisani Zakonom, a Izmenama je predviđeno da će isti biti predviđeni posebnim propisom-aktom Ministra, koji bi trebalo da se donese u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu Izmena.

Privrednim društavima, odnosno drugim pravnim licima koja ispunjavaju uslove za izvođenje radova (izvođači) izdaje se rešenje o ispunjenosti uslova za izvođenje radova na određenoj vrsti objekata. Rešenje izdaje ministarstvo nadležno za građevinu i isto važi 2 godine. Iste uslove i isto rešenje treba da ishoduje i podizvođač radova. Za razliku od usluge izrade tehničke dokumentacije, građenje, odnosno izvođenje radova može da vrši kako privredno društvo, tako i preduzetnik, pod uslovom da su upisani u odgovarajući registar za građenje određene vrste objekta, odnosno za izvođenje određenih radova i koji ima zaposlena lica sa licencom za odgovornog izvođača radova i odgovarajuće stručne rezultate.

Izvođač radova pored dosadašnje obaveze dostavljanja izjave o završetku izgradnje temelja i geodetski snimak izgrađenih temelja, sada ima obavezu da dostavi i izjavu o završetku izgradnje objekta u konstruktivnom smislu, uz geodetski snimak objekta. U suprotnom, predviđene su novčane kazne u rasponu od 500.000 do 1.000.000 dinara za prekršaj za privredna društva, odnosno drugo pravno lice koje gradi objekat. Sankcija za nepodnošenje izjave o završetku izrade temelja i o završetku objekta u konstruktivnom smislu je neizdavanje upotrebne dozvole i u tom slučaju podnosilac zahteva poziva se da pre ponovnog podnošenja zahteva za izdavanje upotrebne dozvole preduzme radnje u skladu sa tim obavezama.

Predviđene su i novčane kazne od 1.500.000 do 3.000.000 dinara za privredni prestup za privredno društvo ili drugo pravno lice koje izrađuje tehničku dokumentaciju i/ili izvodi radove, a ne ispunjava uslove za obavljanje te delatnosti propisane ovim zakonom. Povišene su novčane kazne za preduzetnike sa dosadašnjih od 50.000 do 150.000 na 300.000 do 500.000 dinara.

Stručni nadzor u toku građenja objekta, odnosno izvođenja radova za koje je izdata građevinska dozvola može da vrši lice koje ispunjava uslove propisane ovim zakonom za odgovornog projektanta ili odgovornog izvođača radova, a koje treba da je zaposleno u privrednom društvu, odnosno drugom pravnom licu koje poseduje rešenje o ispunjenosti uslova za izvođenje radova na toj vrsti objekata.

Započeti postupci po zahtevima za izdavanje odobrenja za izgradnju, lokacijske dozvole, lokacijske uslove, građevinske dozvole, upotrebne dozvole i drugih zahteva za rešavanje o pojedinačnim pravima i obavezama podnetih do dana stupanja na snagu ovog zakona, okončaće se po propisima po kojima su započeti.

Informacije sadržane u ovom tekstu su pružene samo za svrhu opšte informisanosti, nisu pružene i ne mogu se smatrati za pravno mišljenje ili pravni savet. Shodno navedenom, Advokatska kancelarija Petrović Mojsić & Partners odriče svaku odgovornost i ne prihvata bilo kakvu obavezu za posledice koje može pretrpeti bilo koje lice zbog činjenja ili nečinjenja na osnovu informacija sadržanih u ovom tekstu.